Persoonlijkheidstherapieën
Met persoonlijkheidstherapieën worden de psychotherapeutische stromingen bedoeld die werken met delen in de persoonlijkheid.
Delenwerk Ego-state Therapy
Therapeutisch model, ontwikkeld door Gerald Edelstien, een Amerikaanse psychiater.
‘Ego State’ betekent letterlijk Ik-toestand of deelpersoonlijkheid. Edelstien definieert een Ego State als: “Gedragingen, begrippen en ervaringen, die verbonden zijn door enige algemene principes en gescheiden zijn door een grens van andere innerlijke states”.
Tijdens een sessie kan de therapeut rechtstreeks met deze deelpersoonlijkheden spreken. Ze vertellen vaak wanneer ze ontstonden, waarom en wat ze proberen te bewerkstelligen. Het is de ervaring dat Ego States het vrijwel altijd goed menen met de totale persoonlijkheid, maar dat hun methoden nogal eens te wensen overlaten. De Ego States van mensen kunnen sterk verschillen. Soms zijn het pure defensiemechanismen. Met een sessie 'Delenwerk' kan je onderzoeken welke delen je hebt en welke functie zij hebben.
Voice Dialogue
Een therapeutisch model ontwikkeld door Hal en Sidra Stone, is een versmelting van veel verschillende therapeutische richtingen: naast Transactionele Analyse ook Gestalt, Jung’s Actieve Imaginatie, Psychosynthese en Psycho drama.
Een pasgeboren kind leert al snel energiepatronen te ontwikkelen, die het een zekere mate van bescherming geven. Het kind leert te beheersen en te manipuleren. Bij Voice Dialogue gaat men er vanuit dat de persoonlijkheidsontwikkeling een manier is om met kwetsbaarheid om te gaan. De persoonlijkheid heeft de neiging de essentie af te dekken, het kwetsbare ik te tonen achter een muur van overlevingstactieken.
Hoe wordt het kind nu machtig? Het leert bijvoorbeeld dat mama blij is als het
lacht, of dat mama boos is wanneer het serviesgoed kapot gooit. Afhankelijk van
de ervaringen die het kind opdoet, incorporeert het kind de verschillende deelper-
soonlijkheden. Ook familieomstandigheden spelen hierbij een belangrijke rol.
Het ene kind trekt zich terug in een fantasiewereld (de dromer), het andere trapt heilige huisjes omver (de rebel), weer een ander probeert voortdurend het iedereen naar de zin te maken (de pleaser) en nog weer een ander wordt super ambitieus (de drammer of de perfectionist). Het zijn allemaal overlevingspatronen.
Een van de eerste patronen die geboren wordt, is de zogenaamde beheerser of beschermer. Dat deel brengt ordening aan in de werkelijkheid, stelt de gedragsregels op, vaardigt verboden en geboden uit, bewaakt het doen en laten. Deze subpersoonlijkheid heeft ouderlijke en maatschappelijke componenten, vertelt ons wat gepast is en wat niet en bekijkt alles vaak nogal rationeel. Meestal is het een regelrechte controleur. Aan de zijde van de beheerser scharen zich vaak enige andere zwaargewichten: de drammer (die iemand voortdurend opjut dit of dat nog te doen), de behager (heeft iedereen het naar zijn zin?), de perfectionist (het is nooit goed genoeg) of de criticus (kamt meestal alles af). Onderaan in deze hiërarchie bevinden zich de verstoken ikken: het kwetsbare kind (durft tijdens sessies soms niet tevoorschijn te komen), het speelse, magische kind (ligt bedolven onder de serieuze rollen), de gemankeerde held (is veilig teruggekropen in zijn grot na de eerste tik), enz.
Het sterke punt van Voice Dialogue is de spirituele dimensie die een niveau van gewaarzijn brengt. De therapeut versterkt dit door scherp de subtiele psychologische en fysieke veranderingen die bij iedere subpersoonlijkheid horen, te observeren en de betrokkenen erop te attenderen. De deelpersoonlijkheid wordt niet gevraagd een probleem op te lossen. Dat is de taak van het Bewuste Ego. Tijdens een sessie wordt je volledig begeleid zodat het Bewuste Ego meer helderheid krijgt in het leven.
Duidelijk wordt welke deelpersoonlijkheden aanwezig zijn in jouw leven, welke werken niet samen en hoe kunnen ze samen werken zodat er harmonie kan heersen.